Rzeżączka jest jedną z najbardziej znanych chorób wenerycznych. Jak można się nią zarazić, jakie są jej objawy i czy leczenie jest trudne?
Rzeżączka jest chorobą znaną od stuleci, o której przypuszcza się, że pierwsze wzmianki obecne są nawet w Biblii pod nazwami zav (u mężczyzn) i zavah (u kobiet). Jest ona najczęstszą niewirusową chorobą weneryczną, wywołana dwoinką rzeżączki – Neisseria gonorrhoeae.
Jak można zarazić się dwoinką rzeżączki?
W praktyce, jedynym sposobem zarażenia N.gonorrhoeae jest kontakt seksualny z człowiekiem, ponieważ jesteśmy jedynym naturalnym rezerwuarem tej bakterii. Rzeżączka jest jedną z chorób wywoływanych przez nią i polega na zakażeniu narządów rodnych u kobiet oraz cewki moczowej u mężczyzn. Gdy zakażenie jest nieleczone, może rozwinąć się na narządy wewnątrzbrzuszne, co może mieć poważne konsekwencje. Oprócz choroby zwanej rzeżączką, N.gonorrhoeae może powodować również zapalenie odbytu o mężczyzn homoseksualnych, zapalenia gardła przy stosunkach oralnych czy też zapalenie spojówek u noworodków, których matki są nosicielkami.
Rzeżączka – jak mogę się ochronić przed zakażeniem?
Ryzyko zakażenia, przy jednorazowym kontakcie seksualnym, bez zabezpieczenia, z nosicielem N. gonorrhoea wynosi 50% dla kobiet i 20% dla mężczyzn. Jest to bardzo dużo – dla porównania ryzyko zakażenia wirusem HIV przy kontakcie z nosicielem wynosi od 0,2- 0,15 % w zależności od rodzaju stosunku. Tak więc, jako że u większości nosicieli dwoinki rzeżączki nie ma żadnych objawów, które mogłyby nas zaalarmować, zalecane jest używanie zabezpieczeń przy każdym stosunku z osobą, która mogła w przeszłości mieć kontakty seksualne z kimś innym. Zabezpieczyć się można na kilka sposobów. Pierwszym jest oczywiście stosowanie prezerwatyw, jednak należy pamiętać, że każda prezerwatywa może pęknąć, skutkując zakażeniem. Drugim, mniej skutecznym sposobem, jest stosowanie preparatów plemnikobójczych. W 100% pewnym sposobem zapobiegania zakażeniom rzeżączką są kontakty seksualne jedynie ze stałym, wiernym, przebadanym partnerem/partnerką.
Jakie są objawy rzeżączki?
Objawy pojawiają się w 2-5 dni od stosunku i, rzecz jasna, różnią się w zależności od płci. U mężczyzn występuje ropna wydzielina z cewki moczowej oraz skąpomocz. Może pojawiać się dyskomfort, pieczenie czy swędzenie, a nawet ból, przy oddawaniu moczu. U kobiet z kolei najczęściej występuje zapalenie szyjki macicy, które w ponad 50% przypadków przebiega bezobjawowo. U pozostałych 50% pojawiają się ropne upławy (50%), pieczenie w pochwie, rzadziej ból podbrzusza. Rzeżączka u kobiet może również przebiegać pod postacią zapalenia cewki moczowej, co objawiać się będzie bolesnym oddawaniem moczu oraz ropną wydzieliną z cewki moczowej. Mogą się również pojawić zaburzenia miesiączkowania w tym bardzo bolesne miesiączki z temperaturą i obfitym krwawieniem.
Jakie są powikłania rzeżączki?
Rzeżączka jest potencjalnie niebezpieczną chorobą, ponieważ może powodować bezpłodność, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Zapalenie nasieniowodów czy najądrzy u mężczyzn, czy zapalenie przydatków i jajowodów u kobiet może powodować zrosty. U mężczyzn mogą one uniemożliwić wydostawanie się plemników z jąder, u kobiet z kolei dotarcie plemników do komórki jajowej znajdującej się w bańce jajowodu. Dodatkowo zrosty u kobiet mogą powodować poronienia i ciąże pozamaciczne. Oprócz bezpłodności w przebiegu nieleczonej rzeżączki mogą powstawać ropnie wewnątrz jamy brzusznej, które mogą wymagać leczenia chirurgicznego.
Jak leczy się rzeżączkę?
Leczenie rzeżączki jest dość proste, ponieważ 99% zakażeń wywoływanych jest przez szczepy wrażliwe na penicylinę. Po rozpoznaniu lekarz podaje jednorazowo antybiotyk domięśniowo. Ewentualnie może przepisać leki doustne, również w dawce jednorazowej. Z uwagi na to, że jednak występują szczepy oporne na te antybiotyki, konieczne jest badanie kontrolne, którego nie należy lekceważyć. Mężczyźni powinni być poddani kontroli po 3-5 dni od podania leku, kobiety zaś po 7 i 14 dniach.
Rzeżączka jest chorobą częstą, choć na szczęście, we wczesnych stadiach, łatwą do leczenia. Należy tutaj zaznaczyć, że do wenerologa nie jest konieczne skierowanie od lekarza rodzinnego, dlatego w przypadku pojawiania się objawów związanych z naszymi miejscami intymnymi należy jak najszybciej udać się do lekarza.