Bakteryjna waginoza – bakteryjne zapalenie pochwy

Bakteryjna waginoza określana skrótem BW, stanowi jedną z najczęściej diagnozowanych przypadłości dróg rodnych u kobiet – szacuje się, że może występować nawet u ponad 60 procent kobiet aktywnych (czynnych) seksualnie. Waginoza bakteryjna lub inaczej bakteryjne zakażenie pochwy jest infekcją sromu oraz pochwy wywołaną przez bakterię. Jako jednostka chorobowa została wytypowana jako samodzielna stosunkowo niedawno i na okrągło trwają nad nią badania. Wiadomo jednak, że nieleczona każda infekcja narządów rodnych kobiety może spowodować poważne komplikacje. Może miedzy innymi przyczynić się do zapalenia przydatków czy szyjki macicy, jak i ma zły wpływ na przebieg ciąży (przedwczesny poród czy poronienie).

Przyczyny bakteryjnej waginozy

Bakteryjne zakażenie pochwy należy nie mylić z vaginitis – bakteryjnym zapaleniem błony śluzowej pochwy. Waginoza bakteryjna jest zaburzeniem pewnej równowagi naturalnej flory bakteryjnej w drogach rodnych, które spowodowane jest rozplemem (rozrostem) bakterii beztlenowych w pochwie na niekorzyść pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus spp.). BW bardzo często może przeistoczyć się w poważny stan zapalny. Jednoznacznie nie można stwierdzić przyczyny tego schorzenia, ponieważ istnieje najprawdopodobniej kilka czynników mogących prowadzić do zachorowania. Do tych czynników można zaliczyć:

  • stosowanie wkładek domacicznych
  • nieprawidłowa, zła higiena
  • częste zmiany partnerów
  • stosowanie niewłaściwych problemów
  • antybiotyki / doustne środki antykoncepcyjne
  • stosowanie irygacji pochwy

Należy stwierdzić, że bakteryjna waginoza objawia się wtedy, gdy dochodzi do zachwiania (zaburzeń) równowagi w ekosystemie pochwy. Ten ekosystem czyli tzw. naturalna flora bakteryjna współtworzy obecność bakterii, jak i dane środowisko pochwy – na którego składa się głównie odczyn pH. Prawidłowe pH (kwasowość) pochwy nie powinna być wyższa aniżeli pH< 4,5. Taka kwasowość jest utrzymywana dzięki obecności w pochwie znacznej ilości bakterii – pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus), który jak sama nazwa wskazuje wytwarzają kwas mlekowy odpowiedzialny za rozkład glikogen pochodzący z komórek nabłonkowych pochwy. Problem zaczyna się pojawiać wtedy, gdy liczba pałeczek kwasu mlekowego spada zbyt nisko powodując zaburzenie równowagi. Jeśli równowaga ta zostanie zachwiana podnosi się poziom kwasowości (poziom pH) i wzrasta liczba innych bakterii. Z reguły do bakteryjnej waginozy przyczyniają się bakterie beztlenowe, w tym:  Gardnerella vaginalis (u kobiet najczęściej wykrywana), Atopobium vaginae, Prevotella spp., Mycoplasma hominis i Mobiluncus spp..

Objawy bakteryjnej waginozy i jej diagnostyka

Objawy bakteryjnej waginozy bardzo często nie są bardzo nasilone i przebiegają bezobjawowo – u znacznej części kobiet w ogóle nie występują żadne specyficzne objawy, pomimo iż jest infekcja. Jeśli się pojawiają, to są to charakterystyczne upławy (jednorodne, białawe lub biało-szarawe, wodniste) o nieprzyjemnym rybim zapachu, pieczenie i świąd w okolicy pochwy. Zapach może nasilić się zaraz po stosunku.

Waginoza bakteryjna cechuje się obecnością bardzo dużej liczby bakterii beztlenowych. Jej diagnozę można postawić na podstawie tzw. kryteriów Amsela, z których muszą zostać potwierdzone minimum trzy z czterech kryteriów:

      1. Charakterystyczne upławy – obecność wydzieliny w pochwie nawet z niewielką ilością leukocytów
      2. pozytywny test aminowy (rybi zapach wydzieliny pochwy po połączeniu go z roztworem wodorotlenku sodu (KOH))
      3. pH> 4,5 (pomiar najczęściej wykonywany za pomocą papierku lakmusowego)
      4. obecność w w preparacie mikroskopowym komórek jeżowych nazywanych clue cells – czyli komórek nabłonka pochwy z przywartymi do nich bakteriami

Alternatywnie lub dodatkowo wykonuje się również ocenę mikrobiologiczną pochwy w skali Nugenta. Badanie oparte jest na półilościowym opisie preparatu wymazu z pochwy. Ocenia się wtedy ilość komórek w ramach określonych morfotypów – przypisuje się im liczbę punktów, które później są sumowane:

  • – 8-10 punktów (waginoza bakteryjna)
  • -5-7 punktów (stan przejściowy)
  • -poniżej 4 punktów (stan prawidłowy)

Niezależnie od wyżej opisanych kryteriów Amsela i skali Nugenta zalecane jest również zbadanie czystości mikrobiologicznej pochwy (pozwala to na zbadanie obecności bakterii beztlenowych).

Bakteryjna waginoza – metody leczenia

BW powinna być leczona pod stałą kontrolą lekarza. Na konsultację należy bezzwłocznie kierować kobiety w ciąży. Waginoza bakteryjna leczona jest przy pomocy antybiotyków lub też chemioterapeutyków o mocnym działaniu przeciwbakteryjnym (na bakterie tlenowe Gram-ujemne i Gram-dodatnie oraz beztlenowe). Lekarz ginekolog prowadzący leczenie najprawdopodobniej przepisze stosowanie klindamycyny bądź metronidacolu. Dolegliwości intymne związane ze schorzeniem w rewelacyjny sposób łagodzi roztwór chlorowodorku benzydaminy, który służy do przemywania narządów płciowych (do użytku zewnętrznego). Specyfik ten posiada właściwości przeciwzapalne, miejscowo znieczulające, antyseptyczne i przeciwbólowe. Podczas leczenia należy pamiętać, aby wstrzymać się przez kilka-kilkanaście dni od współżycia, ograniczyć używanie tamponów (najlepiej wcale ich wtedy nie używać), jak i stosować jedynie właściwe kosmetyki do pielęgnacji higieny intymnej. Należy również całkowicie zrezygnować z irygacji pochwy.

Bakteryjna waginoza – powikłania i zagrożenia

Ignorowanie bakteryjnej waginozy może doprowadzić do podwyższonego ryzyka zakażenia wirusem HIV, jak i innymi patogenami dróg rodnych ( chlamydiozą, opryszczką narządów płciowych czy dwoinką rzeżączki). W niektórych przypadkach może również prowadzić do zapalenia przydatków, szyjki macicy a nawet narządów miednicy mniejszej, zapaleń cewki moczowej. BW ma skłonności do samoistnego ustępowania, jednak należy pamiętać, że u kobiet w ciąży zalecane jest jak najszybsze podjęcie leczenie. W ciąży schorzenie to zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego, poronień samoistnych, urodzeń dzieci o niskiej masie, a także zapalenia endometrium w okresie połogu.

Sprawdź również

Rzeżączka

Rzeżączka – co warto wiedzieć o tej chorobie?

Rzeżączka jest jedną z najbardziej znanych chorób wenerycznych. Jak można się nią zarazić, jakie są …

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *